Çalışan Bir Kişi Şirket Kurabilir mi?

Günümüzde birçok insan, mevcut işlerinin yanı sıra kendi işlerini kurma hayali kuruyor. Çalışan bir kişi olarak, kendi işinizi kurmak cazip görünebilir, ancak bu durumun yasal, mali ve pratik açıdan bazı zorlukları ve gereklilikleri olabilir. Bu blog yazısında, çalışan bir kişinin şirket kurup kuramayacağını, bu süreçte dikkat etmesi gereken noktaları ve olası avantajları ve dezavantajları ele alacağız.

Çalışanların Şirket Kurması: Yasal Durum

Türkiye'de Yasal Düzenlemeler

Türkiye'de çalışan bir kişinin şirket kurup kuramayacağı, mevcut iş sözleşmesi ve çalıştığı şirketin iç düzenlemelerine bağlıdır. Genel olarak, Türkiye'de çalışanların şirket kurmasını engelleyen bir yasal düzenleme yoktur. Ancak, iş sözleşmelerinde yer alan rekabet yasağı veya benzeri maddeler, çalışanların kendi işlerini kurmasını sınırlayabilir. Bu nedenle, bir şirket kurmadan önce mevcut iş sözleşmenizi dikkatlice incelemeniz ve gerekirse bir hukuk danışmanına başvurmanız önemlidir.

Rekabet Yasağı

Rekabet yasağı, bir çalışanının çalıştığı süre boyunca veya işten ayrıldıktan sonra belirli bir süre boyunca aynı sektörde veya benzer bir işte faaliyet göstermesini engelleyebilir. Bu tür yasaklar, işverenin ticari sırlarını ve müşteri ilişkilerini korumak amacıyla uygulanır. Eğer iş sözleşmenizde rekabet yasağı varsa, bu durum şirket kurmanızı veya belirli alanlarda faaliyet göstermenizi engelleyebilir.

Şirket Türleri ve Kuruluş Süreci

Şahıs Şirketi

Avantajları

• Kuruluş Kolaylığı: Şahıs şirketi kurmak, diğer şirket türlerine göre daha hızlı ve basittir.

• Düşük Maliyet: Kuruluş ve işletme maliyetleri düşüktür.

• Tam Kontrol: Şirket sahibi tüm kararları tek başına alabilir.

Dezavantajları

• Sınırsız Sorumluluk: Şirket sahibi, şirketin borçlarından kişisel mal varlığı ile sorumludur.

• Sınırlı Finansman: Şahıs şirketleri genellikle yatırımcı bulmakta zorlanır.

Limited Şirket

Avantajları

• Sınırlı Sorumluluk: Ortaklar, şirketin borçlarından sadece sermaye payları oranında sorumludur.

• Daha Kolay Finansman: Limited şirketler, şahıs şirketlerine göre daha kolay finansman bulabilir.

• Kurumsal Yapı: Yönetim yapısı daha profesyoneldir.

Dezavantajları

• Kuruluş ve İşletme Maliyeti: Limited şirketlerin kuruluş maliyetleri ve prosedürleri daha yüksektir.

• Kâr Dağıtımı ve Vergilendirme: Limited şirketlerde kâr dağıtımı yapıldığında, bu kâr üzerinden vergi ödenir.

Anonim Şirket

Avantajları

• Sınırsız Sermaye: Anonim şirketler, büyük sermaye gereksinimleri için idealdir.

• Sınırlı Sorumluluk: Hissedarlar, sadece sahip oldukları hisse miktarı kadar sorumludur.

• Kurumsal Yönetim: Anonim şirketler, profesyonel bir yönetim kurulu tarafından yönetilir.

Dezavantajları

• Kuruluş ve İşletme Maliyeti: Anonim şirketlerin kuruluş ve işletme maliyetleri oldukça yüksektir.

• Karmaşık Yapı: Yönetim yapısı ve karar alma süreçleri daha karmaşıktır.

Mali ve Vergisel Yükümlülükler

Çalışanlar İçin Vergi Yükümlülükleri

Çalışan bir kişinin şirket kurması durumunda, vergi yükümlülükleri ikiye ayrılır: çalıştığı işten elde ettiği gelirler ve kurduğu şirketten elde ettiği gelirler. Bu durumda, çalışan kişi hem maaşından dolayı gelir vergisi öder, hem de şirketinin kazançları üzerinden vergi ödemek zorundadır.

Şirketin Vergisel Yükümlülükleri

• Kurumlar Vergisi: Şirketlerin yıl sonunda elde ettikleri kâra göre ödedikleri vergidir.

• Katma Değer Vergisi (KDV): Mal ve hizmetlerin satışı sırasında tahsil edilen vergidir.

• Stopaj Vergisi: Çalışanlara maaş ödemeleri veya kira ödemeleri üzerinden kesilen vergidir.

• Damga Vergisi: Belirli belgeler üzerinden alınan vergidir.

Şirket Kurmanın Avantajları ve Dezavantajları

Avantajlar

• Ek Gelir Kaynağı: Mevcut işinizden elde ettiğiniz gelir dışında ek bir gelir kaynağı yaratabilirsiniz.

• Girişimcilik Deneyimi: Kendi işinizi kurarak girişimcilik deneyimi kazanabilirsiniz.

• Vergi Avantajları: Yeni kurulan şirketler için sunulan vergi teşvikleri ve muafiyetlerden faydalanabilirsiniz.

• Profesyonel Gelişim: Kendi işinizi yönetmek, yönetim ve liderlik becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olabilir.

Dezavantajlar

• Çift Yükümlülük: Hem mevcut işinizde hem de kendi işinizde sorumluluk taşımanız gerekecektir.

• Zaman Yönetimi: Mevcut işiniz ve kendi işiniz arasında zaman yönetimini doğru yapmanız gerekecektir.

• Rekabet Yasağı: Mevcut iş sözleşmenizdeki rekabet yasağı hükümleri, işinizi kurmanıza engel olabilir.

• Mali Yükümlülükler: İki farklı gelir kaynağı nedeniyle vergi yükümlülükleri ve muhasebe işlemleri karmaşık hale gelebilir.

Sonuç

Çalışan bir kişi olarak şirket kurmak, doğru yönetildiğinde birçok avantaj sunabilir. Ancak, bu süreçte yasal, mali ve pratik zorluklarla karşılaşabilirsiniz. Mevcut iş sözleşmenizi dikkatlice inceleyerek ve gerekli yasal danışmanlık alarak bu süreci daha sağlıklı bir şekilde yönetebilirsiniz. Kendi işinizi kurmak, girişimcilik ruhunuzu beslerken profesyonel ve finansal gelişiminize de katkı sağlayabilir. Ancak, bu süreçte dikkatli planlama ve stratejik düşünme gereklidir.

Unutmayın, başarılı bir iş kurmanın anahtarı, doğru bilgi ve planlamadır. Bu nedenle, iş kurma sürecinde profesyonel destek almayı ihmal etmeyin.

Görüşmek üzere 👋

Biz önemli konuları, ödeme son günlerini, hazırladığımız e-kitapçıkları vb. şeyleri mailchimp/beehiv üzerinden listemizdekilere ve hizmet verdiğimiz mükelleflerimize mail gönderiyoruz.

İsterseniz bize mail gönderirseniz sizi de o listeye ekleriz veya sayfanın sonunda yer alan forma mail adresinizi de yazabilirsiniz.

info@ozmconsultancy.com

www.ozmconsultancy.com

Özmen Mali Müşavirlik