Yeni Hisse Opsiyonu Düzenlemesi: Karmaşalar ve Uygulama Zorlukları

7524 sayılı kanunla birlikte Gelir Vergisi Kanunu’nun 17. maddesi yeniden şekillendirildi ve uzun süredir beklenen hisse edinim planı istisnası, “Hizmet Erbabına Pay Senedi Verilmek Suretiyle Sağlanan Menfaatlerde Ücret İstisnası” adı altında yürürlüğe girdi.

Ancak, düzenlemenin piyasanın beklentilerini karşılamaktan oldukça uzak olduğu ve uygulamada ciddi zorluklar yaratacağı görülüyor.

Sınırlı Kapsam: Hangi Şirketler Yararlanabilecek?

Öncelikle belirtmek gerekir ki, bu yeni istisna tüm hisse edinim planlarını kapsamıyor. Yalnızca Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın belirlediği kriterlere uyan teknogirişim şirketleri bu istisnadan faydalanabiliyor.

Yani, büyük bir kesimi ilgilendiren bu istisna, çok sınırlı bir grup için geçerli hale getirilmiş durumda.

Hisselerin verildiği ya da çalışanın bu hisseleri aldığı tarihte, hisse değerinin çalışanın bir yıllık brüt gelirini aşmaması şartıyla, bu gelir vergiden tamamen muaf tutuluyor. Ancak, bu noktadan sonra işin karmaşası başlıyor.

Uzun Süre Tutma Zorunluluğu ve Vergisel Yükümlülükler

Her ne kadar hisse edinildiği tarihte vergi yükümlülüğü olmasa da, bu durum hisselerin elde tutulma süresine bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Kanuna göre hisseyi elinizde tutmanız gereken süreye bağlı olarak istisna oranı belirlenmiş durumda:

• 0-3 yıl arasında elden çıkartılan hisselerde istisna edilen verginin tamamı,

• 4-6 yıl arasında elden çıkartılan hisselerde istisna edilen verginin %75’i,

• 7-12 yıl arasında elden çıkartılan hisselerde ise istisna edilen verginin %25’i, gecikme faizi ile birlikte işverenden tahsil ediliyor.

Bu durum, hisse sahiplerinin tam anlamıyla istisnadan yararlanabilmesi için 12 yıl gibi oldukça uzun bir süre hisseyi ellerinde tutmaları gerektiği anlamına geliyor. Ancak, Türkiye’de bu kadar uzun vadeli bir planlamanın ne kadar gerçekçi olduğu ise tartışmaya açık.

Vergi Sorumluluğu: Kimin Yükü?

Düzenlemenin bir diğer karmaşık noktası ise, vergi sorumluluğunun kimde olduğu meselesi. Hisse edinim planları kapsamında verilen menfaatler, ücret niteliğinde olduğu için vergi sorumlusu işveren olarak belirlenmiş durumda. Ancak, mükellefiyet gerçek kişiye, yani çalışana ait. Çalışanın işten ayrılması ve hisselerini istisnayı bozacak bir şekilde satması halinde, eski işverenin bu işlemden sorumlu tutulması pek mantıklı görünmüyor. Bu durumda işverene gecikme faizi yüklemek de adil bir yaklaşım değil.

Pratikteki Sorunlar ve Piyasanın Beklentilerinin Karşılanamaması

Özetle, piyasanın uzun süredir beklediği hisse edinim planı istisnası, beklentilerden çok uzak bir şekilde karşımıza çıkmış durumda. Yalnızca belirli start-up şirketlerini kapsayan, 12 yıl gibi oldukça uzun bir vade sunan ve uygulamada birçok zorluk çıkaran bu düzenleme, ne yazık ki büyük bir hayal kırıklığı yaratıyor.

Görüşmek üzere 👋

Biz önemli konuları, ödeme son günlerini, hazırladığımız e-kitapçıkları vb. şeyleri mailchimp/beehiiv üzerinden listemizdekilere ve hizmet verdiğimiz mükelleflerimize mail gönderiyoruz.

İsterseniz bize mail gönderirseniz sizi de o listeye ekleriz veya sayfanın sonunda yer alan forma mail adresinizi de yazabilirsiniz.

Özmen Müşavirlik

info@ozmconsultancy.com