Yeni Torba Kanun Teklifi Tam Metni: Vergi Düzenlemeleri

Yeni torba kanun teklifi, Türkiye'de kamu maliyesini güçlendirmek amacıyla bir dizi vergi düzenlemesi getiriyor. Bu düzenlemeler, çeşitli sektörler ve mükellefler için önemli değişiklikler içeriyor. İşte bu vergi paketinin ana hatları:

1. Asgari Kurumlar Vergisi

Asgari kurumlar vergisi, kurum kazancının %10'u veya beyan edilen hasılatın %2'si olarak hesaplanacak. 2025 yılından itibaren uygulanmaya başlanacak olan bu düzenleme, vergi tabanını genişletmeyi ve kamu maliyesini güçlendirmeyi hedefliyor.

• Uygulama: Kurum kazancının %10'u veya beyan edilen hasılatın %2'si.

• Başlangıç: 2025 yılı.

• Beklenen Gelir: 90 milyar TL.

Bu düzenleme, şirketlerin vergi yükümlülüklerini yerine getirmesini ve daha adil bir vergi dağılımını sağlamayı amaçlıyor. Ayrıca, vergi kaçakçılığının önlenmesi ve kayıt dışı ekonominin azaltılması açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

2. Asgari Gelir Vergisi

Asgari gelir vergisi, ticari, zirai ve serbest meslek faaliyeti yürüten mükellefler için uygulanacak. Bu verginin oranını belirleme yetkisi Cumhurbaşkanı'na verilecek. 2025 yılı için hedeflenen gelir, 37,4 milyar TL olarak belirlenmiştir.

• Kapsam: Ticari, zirai ve serbest meslek faaliyeti yürüten mükellefler.

• Yetki: Cumhurbaşkanı oranı belirleyecek.

• Beklenen Gelir: 37,4 milyar TL.

Bu düzenleme, vergi sisteminin daha adil ve kapsayıcı olmasını sağlamayı hedefliyor. Özellikle küçük işletmeler ve serbest meslek sahipleri için önemli bir değişiklik olacak.

3. Çok Uluslu Şirketlere Vergi

Yıllık konsolide hasılatı 750 milyon euroyu aşan çok uluslu şirketler, düşük vergileme yapılan ülkelerdeki kârlarına ek vergi ödemekle yükümlü olacak. Bu düzenleme 2024 yılı gelirleri için uygulanacak ve 2025 yılında 40 milyar TL ek gelir sağlanması bekleniyor.

• Kapsam: Yıllık konsolide hasılatı 750 milyon euroyu aşan şirketler.

• Başlangıç: 2024 gelirleri için.

• Beklenen Gelir: 40 milyar TL.

Bu adım, çok uluslu şirketlerin vergi kaçakçılığını önlemeyi ve adil bir vergi yükü dağılımı oluşturmayı amaçlıyor. Özellikle global şirketlerin vergi ödemelerini optimize etmeleri engellenecek.

4. GYO’lara Kazanç Üzerinden Vergi

Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları ve Fonları'nın kazançlarına asgari kurumlar vergisi getirilecek. Bu düzenleme ile 2025 yılında 7,2 milyar TL ek gelir elde edilmesi öngörülüyor.

• Kapsam: Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları ve Fonları.

• Başlangıç: 2025 yılı.

• Beklenen Gelir: 7,2 milyar TL.

Bu, gayrimenkul sektöründe daha adil bir vergi dağılımı sağlamayı hedefleyen önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve fonlarının kazançlarının vergilendirilmesi, sektördeki vergi adaletini artıracak.

5. Yap-İşlet-Devret ve KÖİ Projelerinde Vergi Artışı

Yap-işlet-devret ve kamu-özel işbirliği projelerinin kazançlarına uygulanan vergi oranı %25'ten %30'a çıkarılacak. Bu düzenleme ile 557 milyon TL ek vergi geliri elde edilmesi planlanıyor.

• Vergi Oranı: %25'ten %30'a çıkarılacak.

• Beklenen Gelir: 557 milyon TL.

Bu artış, kamu projelerinin finansmanında daha sürdürülebilir bir yapı oluşturmayı amaçlıyor. Kamu-özel işbirliği projelerinde vergi yükümlülüklerinin artırılması, bu projelerin kamu maliyesine katkısını artıracak.

6. Kıymetli Madenlere Borsa Rayici

Kıymetli madenlerin borsa rayici ile değerlenmesi ve değer artışlarının vergilendirilmesi planlanıyor. Bu düzenleme kapsamında 52,7 milyar TL'lik ticari işletme değerlemesi bekleniyor.

• Değerleme: Borsa rayici ile.

• Beklenen Gelir: 52,7 milyar TL.

Bu adım, maden sektöründe daha şeffaf ve adil bir vergi sistemine geçişi sağlamayı hedefliyor. Kıymetli madenlerin borsa rayici ile değerlenmesi, sektördeki vergi kaçakçılığını önlemeye yardımcı olacak.

7. İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası

İştirak hissesi satış kazancı istisnası %75'ten %25'e indirilecek. Bu değişiklikle 2024 yılında 15 milyar TL vergi geliri elde edilmesi öngörülüyor.

• İndirim: %75'ten %25'e.

• Beklenen Gelir: 15 milyar TL.

Bu düzenleme, hisse satışlarından elde edilen kazançların daha adil bir şekilde vergilendirilmesini amaçlıyor. İştirak hissesi satış kazancı istisnasının düşürülmesi, vergi gelirlerinin artırılmasına katkıda bulunacak.

8. Liman Vergi İstisnalarının Daraltılması

Deniz taşıma araçlarına limanlarda verilen hizmetlerin KDV istisnası daraltılacak. Bu düzenleme ile 5,4 milyar TL gelir etkisi bekleniyor.

• Kapsam: Deniz taşıma araçlarına verilen hizmetler.

• Beklenen Gelir: 5,4 milyar TL.

Liman hizmetlerinin vergilendirilmesi, deniz taşımacılığı sektöründe daha adil bir vergi sistemi oluşturmayı hedefliyor. Bu değişiklik, liman hizmetlerinin vergilendirilmesiyle ilgili daha net ve adil bir sistem oluşturacak.

9. Savunma Alımlarında İthalat Önlemi

Ulusal güvenlik kuruluşlarının ihtiyaçlarının ithal edilmesi durumunda KDV istisnalarının daraltılması planlanıyor. Bu düzenleme, savunma alımlarının yerli üretimi teşvik etmesi ve ithalat bağımlılığını azaltmayı amaçlıyor.

• Kapsam: Ulusal güvenlik kuruluşları.

• Amaç: Yerli üretimi teşvik.

Savunma alımlarında ithalat önlemi, yerli üretimi artırmayı ve ulusal güvenliği güçlendirmeyi hedefliyor. Bu düzenleme, savunma sanayinin yerli kaynaklarla karşılanmasına katkı sağlayacak.

10. Maden Şirketlerine İstisna Kalkacak

Altın, gümüş, platin ve petrol arama faaliyetlerine ilişkin KDV istisnaları daraltılacak. Bu düzenleme ile 911 milyon TL vergi geliri bekleniyor.

• Kapsam: Altın, gümüş, platin ve petrol arama.

• Beklenen Gelir: 911 milyon TL.

Maden şirketlerine yönelik bu düzenleme, vergi tabanını genişleterek daha adil bir vergi yükü dağılımı sağlamayı hedefliyor. KDV istisnalarının daraltılması, maden sektöründe vergi gelirlerinin artırılmasına katkıda bulunacak.

11. Engelli Araçları İstisnası

Engelli bireyler için ÖTV istisnasının yararlanma süresi 5 yıldan 10 yıla çıkarılacak. Bu değişiklikle 2024 yılında 54,8 milyar TL ÖTV ve 10,9 milyar TL KDV kaybı öngörülüyor.

• Süre: 5 yıldan 10 yıla çıkarılacak.

• Beklenen Kayıp: 54,8 milyar TL ÖTV, 10,9 milyar TL KDV.

Bu düzenleme, engelli bireylerin araç edinme süreçlerinde daha uzun süreli bir destek sağlamayı amaçlıyor. Engelli araçları için ÖTV istisnasının süresinin uzatılması, bu bireylerin araç sahibi olma sürecinde daha fazla avantaj elde etmelerini sağlayacak.

12. Yurt Dışına Çıkış Harcı

Yurt dışı çıkış harcı 150 TL'den 1500 TL'ye çıkarılacak. Bu düzenleme ile yıllık 12,

6 milyar TL gelir etkisi bekleniyor.

• Artış: 150 TL'den 1500 TL'ye.

• Beklenen Gelir: 12,6 milyar TL.

Yurt dışına çıkış harcının artırılması, devletin dış seyahatlerden elde ettiği gelirleri artırmayı hedefliyor. Bu düzenleme, yurt dışına çıkan vatandaşların ödedikleri harç miktarını artırarak kamu maliyesine katkı sağlayacak.

13. Moto Kuryelere Vergi

Moto kuryelere yapılan ödemelerden %15 oranında vergi kesintisi yapılacak. Bu düzenleme ile 3,9 milyar TL gelir hedefleniyor.

• Vergi Kesintisi: %15.

• Beklenen Gelir: 3,9 milyar TL.

Moto kurye sektörünün düzenli ve şeffaf bir vergi sistemine dahil edilmesi amaçlanıyor. Bu düzenleme, moto kuryelerin vergi yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlayacak.

14. Serbest Meslekte Hasılat Takibi

Serbest meslek ve ticaret erbabının hasılatları düzenli olarak denetlenecek ve beyan edilen hasılatla fark bulunursa vergi incelemesi yapılacak.

• Denetim: Düzenli olarak.

Bu düzenleme, vergi denetimlerinin etkinliğini artırarak beyan edilen gelirlerin doğruluğunu sağlamayı hedefliyor. Serbest meslek sahiplerinin hasılatlarının düzenli olarak denetlenmesi, vergi gelirlerinin artırılmasına katkı sağlayacak.

15. Vergi Usulsüzlük Cezaları Artıyor

Vergi usulsüzlüklerine uygulanacak cezalar artırılacak. Tahmini gelir 2 milyar TL olacak.

• Cezalar: Artırılacak.

• Beklenen Gelir: 2 milyar TL.

Vergi usulsüzlüklerine karşı caydırıcılığı artırmayı amaçlayan bu düzenleme, vergi gelirlerinin korunmasını hedefliyor. Usulsüzlük cezalarının artırılması, vergi kaçakçılığının önlenmesine yardımcı olacak.

16. OSB’lere Kısmi İstisna

Organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerindeki KDV istisnaları daraltılacak. Bu düzenleme ile 616 milyon TL gelir bekleniyor.

• Kapsam: OSB'ler ve küçük sanayi siteleri.

• Beklenen Gelir: 616 milyon TL.

OSB'lere yönelik bu değişiklik, sanayi sektöründe vergi tabanını genişletmeyi amaçlıyor. KDV istisnalarının daraltılması, organize sanayi bölgelerinde vergi gelirlerinin artırılmasına katkıda bulunacak.

17. KÖİ ve Yap İşlet Devret Projelerine Vergi Artışı

Kamu-özel işbirliği ve yap-işlet-devret projelerinin kazançlarına uygulanan vergi oranı %25'ten %30'a çıkarılacak. Bu düzenleme ile 557 milyon TL ek vergi geliri elde edilmesi planlanıyor.

• Vergi Oranı: %25'ten %30'a çıkarılacak.

• Beklenen Gelir: 557 milyon TL.

Bu artış, kamu projelerinin finansmanında daha sürdürülebilir bir yapı oluşturmayı amaçlıyor. Kamu-özel işbirliği projelerinde vergi yükümlülüklerinin artırılması, bu projelerin kamu maliyesine katkısını artıracak.

18. Madenlerde Borsa Rayici Uygulaması

Kıymetli madenlerin borsa rayici ile değerlenmesi ve değer artışlarının vergilendirilmesi planlanıyor. Bu düzenleme kapsamında 52,7 milyar TL'lik ticari işletme değerlemesi bekleniyor.

• Değerleme: Borsa rayici ile.

• Beklenen Gelir: 52,7 milyar TL.

Bu adım, maden sektöründe daha şeffaf ve adil bir vergi sistemine geçişi sağlamayı hedefliyor. Kıymetli madenlerin borsa rayici ile değerlenmesi, sektördeki vergi kaçakçılığını önlemeye yardımcı olacak.

19. Engelli Araçları İçin ÖTV İstisnası Süresinin Uzatılması

Engelli bireyler için ÖTV istisnasının yararlanma süresi 5 yıldan 10 yıla çıkarılacak. Bu değişiklikle 2024 yılında 54,8 milyar TL ÖTV ve 10,9 milyar TL KDV kaybı öngörülüyor.

• Süre: 5 yıldan 10 yıla çıkarılacak.

• Beklenen Kayıp: 54,8 milyar TL ÖTV, 10,9 milyar TL KDV.

Bu düzenleme, engelli bireylerin araç edinme süreçlerinde daha uzun süreli bir destek sağlamayı amaçlıyor. Engelli araçları için ÖTV istisnasının süresinin uzatılması, bu bireylerin araç sahibi olma sürecinde daha fazla avantaj elde etmelerini sağlayacak.

Sonuç

Türkiye'de 2025 yılı itibariyle uygulanmaya başlanacak olan yeni torba kanun teklifi tam metni, kamu maliyesinin güçlendirilmesi ve vergi gelirlerinin artırılması amacını taşımaktadır. Bu düzenlemeler, çeşitli sektörler ve mükellefler için önemli değişiklikler içeriyor ve Türkiye ekonomisinin farklı alanlarına yönelik kapsamlı bir vergi reformu niteliği taşıyor.

Torba kanun teklifi tam metni, hem vergi tabanını genişleterek adil bir vergi yükü dağılımı sağlamayı hem de kamu hizmetlerinin finansmanını daha sürdürülebilir hale getirmeyi hedeflemektedir.