Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Türkiye'de kurumlar vergisi oranı genel olarak %25 olarak uygulanmaktadır. Ancak, beyan edilen kazanç üzerinden yapılan indirim ve istisna uygulamaları nedeniyle, hesaplanan ve ödenen kurumlar vergisi bu oranın çok altında kalmaktadır.

Bu durumu dengelemek amacıyla, beyan edilen kazanç ile matrah arasında bir bağ kurulması ve asgari bir vergi ihdas edilmesi önerilmektedir. Bu makalede, önerilen düzenlemeler ve bu düzenlemelerin detayları ele alınacaktır.

Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Nedir?

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/B maddesinden sonra gelmek üzere eklenmesi öngörülen 32/C maddesi ile "Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi" başlığı altında düzenlemeler yapılacaktır.

Bu düzenlemeler şu şekildedir:

1. Asgari Vergi Oranı

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun oranı belirleyen 32. maddesi ve teşvik kapsamındaki yatırımlarda uygulanacak oranı belirleyen 32/A maddesi hükümlerine göre hesaplanacak kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10'undan az olamayacaktır.

2. Ticari Bilanço Karı

“İndirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı” ibaresi, hesap dönemi sonundaki ticari bilanço karına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunan tutarı ifade etmektedir.

3. İstisna ve İndirimler

Yurt içi asgari kurumlar vergisi hesaplanırken ticari bilanço karına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunacak tutardan, belirli istisna ve indirimler düşülecektir.

Bu istisna ve indirimler şunlardır:

a. İştirak Kazançları İstisnası

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen iştirak kazançları istisnası.

b. Emisyon Primi İstisnası

5. maddenin (ç) bendinde belirtilen emisyon primi istisnası.

c. Kooperatif Risturn İstisnası

5. maddenin (i) bendinde belirtilen kooperatiflerle ilgili risturn istisnası.

d. Sat-Geri Kirala İşlemleri İstisnası

5. maddenin (j) bendinde belirtilen sat-geri kirala işlemlerine ilişkin kazanç istisnası.

e. Kira Sertifikası İhracı İstisnası

5. maddenin (k) bendinde yer alan kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışlarla ilgili kazanç istisnası.

f. Yatırım Fonları ve Ortaklıkları İstisnası

5. maddenin (d) bendinde belirtilen yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançlarına ilişkin istisnalar. Ancak, taşınmazlardan elde edilen kazançlar hariç tutulacaktır.

g. Girişim Sermayesi Fonu İndirimi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde belirtilen, Vergi Usul Kanunu’nun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10'unu aşmayan kısmı.

h. Korumalı İşyeri İndirimi

10. maddenin (h) bendinde belirtilen, Engelliler Hakkında Kanuna göre kurulan korumalı işyerlerinde istihdam edilen kişilere ilişkin uygulanan korumalı işyeri indirimi.

i. Gemi Sicili İstisnası

Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik yapılmasına dair Kanun kapsamında vergiden istisna edilen kazançlar.

j. Mikro ve Küçük İşletmeler İstisnası

Mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri kazançları ile Ar-Ge ve tasarım indirimleri istisna kapsamındadır.

4. Asgari Vergi Matrahı

Yukarıda açıklanan şekilde hesaplanacak asgari kurumlar vergisi matrahı üzerinden %10 oranında hesaplanacak vergiden, belirli vergi tutarları indirilerek ödenmesi gereken asgari vergi tutarı bulunacaktır.

Bu vergi tutarları şunlardır:

a. Halka Arz İndirimi

Payları Borsa İstanbul Pay Piyasası’nda ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumların beş hesap dönemine ait kazançlarına uygulanan iki puan indirim nedeniyle alınmayan kurumlar vergisi tutarı.

b. İhracat İndirimi

İhracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına uygulanan beş puan indirim nedeniyle alınmayan kurumlar vergisi tutarı.

c. Üretim Faaliyeti İndirimi

Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına uygulanan bir puan indirim nedeniyle ödenmeyen kurumlar vergisi tutarı.

d. Yatırım Teşvik İndirimi

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan alınan teşvik belgeleri kapsamındaki yatırıma katkı tutarları ile sınırlı olmak üzere, mükelleflerin kendi beyannameleri üzerinde Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi hükmüne istinaden indirimli kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle ödemedikleri kurumlar vergisi tutarı.

5. Geçici Vergi Dönemleri

Asgari kurumlar vergisi geçici vergi dönemleri için de uygulanacaktır.

6. Yeni Faaliyete Başlayan Kurumlar

İlk defa faaliyete başlayan kurumlarda faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca asgari kurumlar vergisi uygulanmayacaktır.

7. Yürürlük Tarihi ve Uygulama

Teklif yasalaşıp Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği takdirde, yurt içi asgari kurumlar vergisi 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara uygulanacaktır.

Özel hesap dönemine tabi olan kurumlar için ise 2025 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara uygulanacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Soru: Yurt içi asgari kurumlar vergisi neden uygulanıyor? Cevap: Yurt içi asgari kurumlar vergisi, beyan edilen kazanç üzerinden yapılan indirim ve istisna uygulamaları nedeniyle hesaplanan ve ödenen kurumlar vergisinin düşük kalmasını önlemek amacıyla uygulanmaktadır.

Soru: Asgari kurumlar vergisi hangi dönemlerde uygulanacaktır? Cevap: Asgari kurumlar vergisi, geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere uygulanacaktır. Yeni faaliyete başlayan kurumlarda ise faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca uygulanmayacaktır.

Soru: Yeni düzenleme ne zaman yürürlüğe girecek? Cevap: Teklif yasalaşıp Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra, 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde uygulanmaya başlanacaktır.

Özmen Mali Müşavirlik İletişim

Merkez Ofis

Deluxia Palace A-157-A 158 Teknik Yapı Batı Ataşehir-İstanbul

Operasyon Merkezi

Gold-TRC Plaza -Altay Çeşme Mah. İTO Hizmet Binası No:19 Kat-6 Maltepe-İstanbul

Mail adresimiz info@ozmconsultancy.com

İletişim numaralarımız

0216 510 59 19
0216 510 59 20
0216 352 29 61
0216 371 07 46

Mobil: 0 506 682 96 55