Adat Faturasının KDV'si İndirilebilir mi?
Adat Faturasının KDV'si İndirilebilir mi?
Adat Faturasının KDV'si İndirilebilir mi?
Adat Faturasının KDV'si İndirilebilir mi?
Adi ortaklıkların işleyişi ve özellikle ortaklar arasında borç para verilmesi durumunda ortaya çıkan adat faizi hesaplamaları, vergilendirme açısından çeşitli soruları gündeme getirir. Bu yazıda, adi ortaklıklar arasında borç verilmesi ve adat uygulamasına bağlı olarak düzenlenen faturaların Katma Değer Vergisi (KDV) açısından değerlendirilmesine odaklanacağız. Özellikle adat faizine ilişkin düzenlenen faturalar üzerindeki KDV'nin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı konusu açıklığa kavuşturulacaktır.
1. Adat Nedir ve Adat Faizi Nasıl Uygulanır?
Adat, işletmeler ya da ortaklıklar arasında borç para verme işlemleri sırasında, borç tutarı üzerinden belirli bir faiz hesaplanmasıdır. Ortaklardan biri, diğer ortağa borç para verdiğinde, bu borç tutarı üzerinden faiz hesaplanır ve bu işlem adat faizi olarak adlandırılır. Genellikle en yüksek mevduat faiz oranı üzerinden hesaplanan adat faizi, borç veren ortak tarafından adi ortaklığa fatura edilir.
2. Kurumlar Vergisi Yönünden Adat Faizi
Adi ortaklıklar tüzel kişiliği olmayan yapılar olduğu için kurumlar vergisine tabi değildirler. Ancak adi ortaklıklar tarafından elde edilen kâr veya zarar, ortaklar arasında hisseleri oranında paylaştırılarak vergilendirilir. Adi ortaklık tarafından alınan borç, ticari kazancın elde edilmesi ve sürdürülmesiyle ilgiliyse, adat faizi gider olarak kaydedilebilir. Ancak bu giderlerin emsallere uygun olması gerekmektedir.
Emsallere uygun olmayan bir faiz oranı kullanıldığında, bu işlem transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı olarak değerlendirilebilir. Bu durumda, adat faizi gider olarak kabul edilmeyecek ve kurum kazancından indirilemeyecektir.
3. Katma Değer Vergisi (KDV) Yönünden Değerlendirme
KDV Kanunu’na göre, Türkiye'de yapılan her türlü ticari, sınai ve serbest meslek faaliyetleri KDV'ye tabidir. Bu kapsamda, adat faizi de bir hizmet olarak değerlendirildiğinden, adat faizi üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir. Adat faizi, finansman temin hizmeti olarak kabul edilmekte ve bu hizmetin karşılığı olan tutar üzerinden KDV hesaplanmalıdır.
Ancak adat faizi işleminde ödenen KDV'nin indirim konusu yapılabilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
Emsallere Uygunluk: Eğer adat faizi, emsallere uygun şekilde hesaplanmışsa, bu hizmete ilişkin düzenlenen faturadaki KDV, adi ortaklık tarafından indirim konusu yapılabilir. Yani adat faizi için ödenen KDV, genel hükümler çerçevesinde adi ortaklığın KDV matrahından düşülebilir.
Transfer Fiyatlandırması ve Örtülü Kazanç: Eğer adat faizi, emsallere uygun olarak hesaplanmamış ve transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı olarak değerlendirilmişse, bu işlemle ilgili olarak hesaplanan KDV indirim konusu yapılamaz. Bu durumda, adi ortaklık söz konusu KDV'yi indiremeyecektir.
4. Vergi Usul Kanunu Yönünden Fatura Düzenleme
Adat faizi işlemi için borç veren ortak tarafından adi ortaklığa fatura düzenlenmesi zorunludur. Bu fatura, Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak düzenlenmeli ve fatura üzerinde hesaplanan KDV de gösterilmelidir. Fatura, hizmetin verildiği tarihten itibaren en geç 7 gün içinde düzenlenmelidir. Faturanın zamanında düzenlenmemesi durumunda, fatura hiç düzenlenmemiş sayılır ve cezai yaptırımlar doğabilir.
Sonuç
Adi ortaklıklar arasında borç verme işlemleri sırasında ortaya çıkan adat faizi işlemleri, KDV açısından bir hizmet olarak değerlendirilmekte ve KDV'ye tabi tutulmaktadır. Eğer adat faizi, emsallere uygun şekilde hesaplanmışsa, bu işlem için düzenlenen faturadaki KDV, adi ortaklık tarafından indirim konusu yapılabilir. Ancak faiz oranı emsallere uygun değilse ve işlem örtülü kazanç dağıtımı olarak değerlendiriliyorsa, bu işlem için hesaplanan KDV'nin indirimi mümkün değildir.
Bu nedenle, adi ortaklıklar arasında borç verilmesi ve adat faizi hesaplanması durumunda, vergi yükümlülüklerinin dikkatlice değerlendirilmesi ve KDV indirim haklarının korunabilmesi için emsallere uygun faiz oranlarının kullanılması büyük önem taşımaktadır.