Gayrimenkul İşletme Kooperatifi Nedir ve Nasıl Kurulur?

Giriş

Gayrimenkul işletme kooperatifleri, sosyal tesisleri olan ve daha çağdaş bir ilişki ve yönetim modelini benimseyen sitelerin gereksinimlerine cevap vermek üzere oluşturulmuş kooperatif türleridir. Bu yazıda, yapı kooperatiflerinin işletme kooperatiflerine dönüşme sürecini, işletme kooperatiflerinin sağladığı avantajları ve bu kooperatiflerin işleyişine dair detayları ele alacağız. Ayrıca, kooperatiflerin amaç ve faaliyet konularına değinerek, bu alandaki bilinmeyenlere ışık tutacağız.

Yapı Kooperatiflerinin İşletme Kooperatifine Dönüşmesi

Soru: Yapı kooperatiflerinin işletme kooperatifine dönüşmesi neden önemlidir?

Cevap: Yapı kooperatiflerinin işletme kooperatifi olarak tür değiştirmesi, sitenin parsel bazında yönetilmesi ve bölünmesi riskini önler. Bu dönüşümde, işletme kooperatifi ana sözleşmesi hükümleri öncelikle uygulanırken, ortakların mülkiyet hakları da korunur. Bu sayede, kooperatifler daha düzenli ve etkin bir şekilde yönetilebilir.

İşletme Kooperatifine Dönüşüm Süreci:

1. Başvuru: Yapı kooperatifleri, tür değişikliği için ilk olarak bağlı oldukları Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurmalıdır.

2. Gerekli Belgeler: Bakanlıktan alınacak üst yazı ve belgeler ile Ticaret Bakanlığına başvuru yapılmalıdır.

3. Ana Sözleşme Değişikliği: 1163 sayılı Kooperatifler Yasası ve işletme kooperatifi ana sözleşmesi hükümleri doğrultusunda değişiklik yapılır.

İşletme Kooperatiflerinin Avantajları

Soru: İşletme kooperatiflerinin sağladığı avantajlar nelerdir?

Cevap: İşletme kooperatiflerinin sağladığı başlıca avantajlar şunlardır:

1. Parsel Bazında Yönetim Riski: Parsel bazında yönetim ve bölünme riski ortadan kalkar.

2. Çağdaş Yönetim: Daha modern ve düzenli bir yönetim sistemi sağlar.

3. Sosyal Tesislerin İşletimi: Sosyal tesislerin etkin ve düzenli işletilmesini sağlar.

4. Yargıya İntikal Eden Anlaşmazlıklar: Anlaşmazlıkların azaltılması ve çözümünde etkin rol oynar.

5. Mevzuat Boşluklarının Giderilmesi: Mevzuat boşluklarını gidererek kooperatif işleyişini düzenler.

İşletme Kooperatiflerinin Görev ve Yetkileri

İşletme kooperatifleri, 1163 sayılı Kooperatifler Yasası’na tabi olup, sanayi ve ticaret bakanlıklarının tebliğleri doğrultusunda faaliyet gösterirler. Özellikle yapı kooperatiflerinden farklı olarak, sosyal tesislerin işletilmesi ve yönetim planlarının yeterli olmadığı durumlarda devreye girerler.

Görev ve Yetki Dağılımı:

• Güvenlik ve Temizlik: Sitelerin güvenliği, temizliği ve bakımı işletme kooperatifleri tarafından sağlanır.

• Onarım ve Bakım: Ortak alanların ve sosyal tesislerin onarım ve bakımı işletme kooperatifinin sorumluluğundadır.

• Düzenli Yönetim: Eşitlik ve mevzuat birliği içinde düzenli yönetim sağlarlar.

İşletme Kooperatifi Ana Sözleşmesi

İşletme kooperatifi ana sözleşmesi, özellikle inşaatını tamamlayan ve işletmeye açılan yapı kooperatiflerinin sorunlarına çözüm getirmek üzere hazırlanmıştır. Bu sözleşme, kat mülkiyet yasasının yetersiz kaldığı durumlarda devreye girer ve daha etkin bir yönetim sağlar.

Ana Sözleşme Özellikleri:

• Mülkiyet Haklarının Korunması: Ortakların mülkiyet hakları korunur.

• Disiplin ve Düzenleme: Toplumsal yaşamın gereklilikleri doğrultusunda düzenleme getirilir.

• Mevzuat Hükümleri: Kat mülkiyet yasası ve anayasanın mülkiyet haklarıyla ilgili hükümleri de dikkate alınır.

Kooperatiflerin Amaç ve Faaliyet Konuları

Soru: İşletme kooperatiflerinin amaç ve faaliyet konuları nelerdir?

Cevap: İşletme kooperatiflerinin amaç ve faaliyet konuları, ortaklarının konut ihtiyaçlarını karşılamak ve sosyal, kültürel, ekonomik gereksinimlerini gidermek üzerine kuruludur.

Kooperatifin Amaç ve Faaliyet Konuları:

1. Konut İhtiyacını Karşılama: Arsa ve arazi satın alarak, imar planına uygun biçimde böldürerek altyapı, plan, proje ve maliyet hesapları hazırlar ve ortaklarına konut yaptırır.

2. Mülkiyet Aktarımı: Yaptırılan konutların mülkiyetini ana sözleşmede yazılı esaslara göre ortaklarına aktarır.

3. Sosyal Tesisler Kurma: Ortaklarının sosyal, kültürel ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak üzere gerekli tesisleri kurar ve bunları ortaklarına aktarabilir.

4. Ortak Çalışmalar: İlgili kurum ve kuruluşlarla ortak çalışmalar yaparak gayrimenkul ve menkulleri iktisap eder, kiralar, kiraya verir, satar ve benzeri tasarruflarda bulunur.

5. Finansman: Kooperatifin kredi ihtiyacının karşılanması amacı ile ilgili finansman kuruluşlarına başvurur, borçlanır ve açılan kredinin zamanında ve amacına uygun kullanılmasını sağlar.

6. Arsa Dağıtımı: Konut yapımının imkansızlaşması halinde, kooperatife ait arsayı parselleyerek veya hisselendirerek, genel kurul kararı ile kura ile ortaklarına dağıtır.

7. Üst Kuruluşlara Katılım: Konut yapı kooperatifleri üst kuruluşlarına katılır.

8. Yardım Fonları: Gerektiğinde ortaklar ve personel için yardım fonları oluşturur, konusu ile ilgili eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunur.

Kooperatif Genel Kurulu Nasıl Yapılır?

Soru: Kooperatif genel kurulu nasıl yapılır?

Cevap: İşletme kooperatiflerinin genel kurul toplantıları, kooperatifin en yüksek karar organıdır. Bu toplantılarda kooperatifin işleyişi, mali durumu ve gelecek planları ele alınır.

Genel Kurul Süreci:

1. Toplantı Çağrısı: Yönetim kurulu tarafından yapılır.

2. Gündem Maddeleri: Belirlenen gündem maddeleri tartışılır ve karara bağlanır.

3. Karar Alımı: Oylama usulüyle kararlar alınır ve uygulanır.

İşletme Kooperatiflerinin Önemi

İşletme kooperatifleri, daha çağdaş bir ilişki ve yönetim modelini benimseyen siteler için ideal çözümler sunar. Yapı kooperatiflerinin bu tür kooperatiflere dönüşmesi, parsel bazında yönetim riskini ortadan kaldırır ve sitelerin daha düzenli ve etkin bir şekilde yönetilmesini sağlar.

Sonuç

Gayrimenkul işletme kooperatifleri, sosyal tesisleri olan ve daha çağdaş bir ilişki ve yönetim modelini benimseyen sitelerin gereksinimlerine cevap vermek üzere oluşturulmuş kooperatif türleridir. Yapı kooperatiflerinin işletme kooperatifi olarak tür değiştirmesi, sitenin parsel bazında yönetilmesi ve bölünmesi riskini önler. Bu dönüşüm, kooperatiflerin daha düzenli ve etkin bir şekilde yönetilmesini sağlar.

Özmen Mali Müşavirlik

• Web: ozmconsultancy.com

• E-posta: info@ozmconsultancy.com

Mali Müşavir Evren ÖZMEN tarafından hazırlanmıştır.