Kira Gelirlerinin Vergilendirme Özeti: Kapsamlı Rehber (2024 Güncel)

Kira geliri, Türkiye'de en yaygın gelir türlerinden biridir. Kiraya verilen taşınmazdan elde edilen gelir, Gelir Vergisi Kanunu kapsamında vergiye tabidir. Bu yazıda, 2024 yılı için kira gelirlerinin vergilendirme kurallarına ilişkin kapsamlı bir rehber sunuyoruz.

Beyanname Verme Sınırı:

• Konut kira geliri: 2023 yılı için 21.000 TL'yi aşan konut kira gelirleri beyannameye tabiidir. Örneğin, bir mükellefin 2023 yılında elde ettiği konut kira geliri 25.000 TL ise, 21.000 TL'lik istisna tutarından kalan 4.000 TL'yi beyan etmesi ve bu tutar üzerinden vergi ödemesi gerekir.

• İşyeri kira geliri: 2023 yılı için 150.000 TL'yi aşan işyeri kira gelirleri beyannameye tabiidir. Örneğin, bir mükellefin 2023 yılında elde ettiği işyeri kira geliri 170.000 TL ise, 150.000 TL'lik sınırı aştığı için 20.000 TL'nin tamamını beyan etmesi ve bu tutar üzerinden vergi ödemesi gerekir.

• Stopaja ve istisna uygulamasına konu olmayan kira gelirleri toplamı: 2023 yılı için 8.400 TL'yi aşan kira gelirleri beyannameye tabiidir. Örneğin, bir mükellefin 2023 yılında stopaja tabi 6.000 TL ve istisna kapsamında 4.000 TL kira geliri varsa, toplam 10.000 TL'yi aştığı için beyanname vermesi ve 10.000 TL'nin tamamını beyan etmesi gerekir.

Kira Gelirlerinde İstisna:

• 2023 yılı konut kira hasılatının 21.000 TL'lik kısmı vergiden istisnadır. Bu istisnadan yararlanabilmek için mükellefin:

  • Konutun sahibi olması

  • Konutun kiraya verilmesi

  • Kira gelirinin belgelenmesi

  • Mükellefin 2023 yılı için ticari, zirai veya serbest meslek kazancı ve 550.000 TL'yi aşan geliri olmaması gerekmektedir.

• Birden fazla konuttan kira geliri elde edilmesi halinde istisna her bir konut için ayrı ayrı uygulanır. Örneğin, bir mükellefin 2023 yılında iki ayrı konuttan 15.000 TL kira geliri elde etmesi halinde, her iki konut için de 21.000 TL'lik istisnadan yararlanabilir.

Kira Gelirinden İndirilecek Giderler:

• Götürü gider yöntemi: Kira gelirinin %15'i beyannamede gider olarak indirilebilir. Bu yöntemde, herhangi bir belge veya fatura ibraz etme zorunluluğu yoktur.

• Gerçek gider yöntemi: Gelir Vergisi Kanunu'nun 74. maddesinde sayılan giderler beyannamede gider olarak indirilebilir. Bu yöntemde, kira kontratı, emlak vergisi, tapu harcı, tadilat ve onarım masrafları, yönetim giderleri gibi giderleri belgelemek gerekir.

Beyan Zamanı ve Şekli:

• Kira gelirleri için beyanname verme süresi her yıl Mart ayının sonudur. 2024 yılı için beyannameler 31 Mart 2024 tarihine kadar vergi dairesine veya Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesi üzerinden elektronik ortamda beyan edilebilir.

• Beyanname verilecek kira gelirleri için Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesinde bulunan Hazır Beyan Sistemi kullanılabilir. Bu sistemde, mükellefin beyanname bilgileri önceden doldurulmuş olarak sunulmaktadır.

Beyanname Verilmemesi veya Eksik Beyan Edilmesi Durumu:

• Beyanname vermemenin veya eksik beyan etmenin çeşitli sonuçları vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • İstisna hakkının kaybedilmesi: Beyanname vermeyen veya eksik beyan eden mükellefler, konut kira gelirlerinde 21.000 TL'lik istisnadan yararlanamazlar.

  • Vergi ve ceza: Beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen gelir üzerinden vergi ve ceza tahakkuk ettirilir.

  • Gecikme faizi: Verginin ödenmesinde gecikme olması halinde gecikme faizi uygulanır.

  • Usulsüzlük cezası: Beyanname vermemenin veya eksik beyan etmenin ayrıca usulsüzlük cezasına da yol açacağı unutulmamalıdır.

Ek Bilgiler:

• Kira bedelinin döviz cinsinden belirlenmiş olması halinde, kira geliri Merkez Bankası döviz alış kuru kullanılarak Türk Lirası'na çevrilir.

• Kira bedelinin para dışındaki bir değerle tahsili halinde, emsal bedelle değerlendirilir.

• Aile reisi beyanı yoktur. Her kira geliri sahibi ayrı beyanname vermelidir.

• Kira geliri elde eden mükelleflerin, emlak vergisi de ödemeleri gerekmektedir.

Sonuç:

Kira geliri elde eden mükelleflerin, beyanname verme sınırı, istisnalar, indirilecek giderler, beyan zamanı ve şekli gibi konularda bilgi sahibi olması ve vergi yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmesi önemlidir.