Kooperatiflerde Ana Sözleşme İntibak İşlemleri Hakkında

1-İntibak Kelime Anlamı olarak ne demektir?

İntibak bir duruma, bir ortama ya da çevreye uyma, alışma olarak ifade edilmektedir.

2-Kooperatiflerde İntibak Yapılması Ne Demek?

Kooperatiflerin ana sözleşmeleri 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında güncellenmiştir. Mevcut ana sözleşmelerin eski kalan maddelerinin güncellenmesi yani intibak işleminin yapılması gerekmektedir.

Değişen maddelerin güncel metinleri yazının devamında mevcuttur.

7339 Sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına dair kanun 26.10.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bu Kanunla 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na eklenen Geçici 9. maddesinde “ Kooperatifler ve üst kuruluşları, ana sözleşmelerini en geç üç yıl içinde bu Kanun hükümlerine intibak ettirmek zorundadır. Ana sözleşmelerini intibak ettirmeyen kooperatif ve üst kuruluşları dağılmış sayılır” hükmü bulunmaktadır.

3-Hangi kooperatifler intibak yapmak zorunda?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı yapı kooperatiflerinin 29/12/2022 tarihinden önce kurulmuş olanlar intibak edecekler, dolayısıyla bu tarihten sonra kurulanlar intibak işlemi yapmayacaklardır.

Ticaret Bakanlığına bağlı işletme kooperatiflerinde ise 23/08/2022 tarihinden önce kurulanlar intibak yapacak, bu tarihten sonra olanlar yapmayacaktır.

4-Kooperatiflerde İntibak İşlemleri için Son Tarih Nedir?

Ana sözleşmelerini intibak ettirmeyen kooperatif ve üst kuruluşları dağılmış sayılacakları için kooperatiflerin en geç 26 Ekim 2024 tarihine kadar intibak işlemlerini gerçekleştirmeleri gereklidir.

2024 yılı Haziran ayı sonuna kadar yapılması gereken 2023 yılı genel kurulunda bu hususun da görüşülüp karar alınması ayrıca bir olağan üstü genel kurul yapılmamasını sağlayacaktır. Ancak genel kurul öncesi izin alınması gerektiği için planlamanın dikkatli yapılması önem arz etmektedir.

5-Kooperatiflerde İntibak İşlemleri için Ön Hazırlık Nasıl Yapılır?

Kooperatifin intibak işlemlerinin yapılması ile ilgili olarak hazırlanacak belgeler arasında 6 adet örnek anasözleşmenin Mersis’den alınarak TSM onayına gönderilmesi ile anasözleşmede boş olarak görülen ilk yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile kurucu üyelerin tükenmez kalemle yazılmasını müteakip anasözleşmenin son sayfasına aynen “Kooperatifin mevcut yönetim kurulu olarak kurucu ortaklar ile ilk yönetim ve denetim kurulu üyelerine ait bilgileri ilgili TSM nezdinde araştırdığımızı, ancak ulaşamadığımızı beyan ederiz.” ifadesi yazıldıktan sonra mevcut yönetim kurulu tarafından imzalanması gerekmektedir.

Yeni örnek anasözleşmenin hazırlanması konusunda Mersis kullanıcı adı ve şifresi gerekmekte olup, bu bilgileri olmayan kooperatifler yöneticilerden herhangi birinin e-devlet şifresi üzerinden 6 adet örnek anasözleşmenin hazırlanması gerekmektedir.

6 adet örnek ana sözleşmenin tamamlanmasını müteakip, dilekçeye eklenecek yönetim kurulu kararı ve diğer belgelerin de hazır olması gereklidir.

6-Hangi Tarihe Kadar Kooperatiflerin intibak işlemini tamamlamaları gereklidir?

Kooperatiflerde intibak içinde son tarihi 26 ekim 2024 tarihidir.

Kooperatifler olağan genel kurullarında intibak ile ilgili kararı aldıkları takdirde tekrar olağan üstü genel kurul yapmalarına gerek kalmayacaktır.

Ancak intibak kararı almadan önce bazı işlemlerin sırası ile yapılması gereklidir.
Yapı kooperatifleri izin sürecini Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği bakanlığından İşletme Kooperatifleri ise Ticaret bakanlığından alacaktır.

7-Kooperatiflerde İntibak Süreci Nasıl İşleyecektir?

https://mersis.ticaret.gov.tr/ adresinden başlamaktadır.
Mersis üzerinden ana sözleşme hazırlanacaktır.-

intibak nevi değişikliği başlat butonuna basılmalıdır.
Bakanlıktan izinler alındıktan sonra genel kuruldan geçirilip ticaret siciline tescille süreç devam edecek (Bakanlıktan izin almak için dilekçe, yönetim kurulu kararı ve imza sirküleri, 1 mevcut ana sözleşme örneği ve 6 yeni ana sözleşme)-Yeni ana sözleşme aynen kullanılacak ise taahhütnamede bu husus yazılmalıdır.- Noter onayı yapılması gereklidir.- 4 tane orijinal ana sözleşme geri alınacak.

Onaylama işlemindeki noterin ıslak imzasının bulunduğu orijinal kaşesinin bulunduğu metin bakanlığa sunulmalıdır.
Dilekçe kooperatif Kaşesi altında en az iki temsile yetkili ismin imzası olmalıdır. Kooperatif ana sözleşmesinin yeni örnek ana sözleşme ile intibakın Talep edildiği dilekçede açıkça belirtilmesi gereklidir.
Genel kurulda yeni ana sözleşme hükümlerinin kabul edilmesi gereklidir
Süreç sicile tescil ile süreç tamamlanmış oluyor

8-Kooperatiflerin intibak sonrası yeni ana sözleşmesi ile eski ana sözleşmesi arasındaki farklar neler olacaktır?

1-Birden fazla hisseye ortak olanların durumu

Yeni tip ana sözleşmede kooperatif ortaklığından çıkarılma maddesinde uygulamada tereddüt yaratan birden fazla ortaklığı olanlar ile ilgili hüküm eklenmiştir.

Madde birden fazla ortaklığı bulunan ancak ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeyen ortakların ihracını kolaylaştırması açısından olumludur.

Eklenen metin aşağıda yer almaktadır.

“2.fıkrada belirtilen koşullar birden fazla ortaklık payına sahip ortağın paylarından herhangi birine ve/veya payların toplamına ait parasal yükümlülükleri geciktirmesi halinde de geçerlidir.”

2-Kooperatif Ortaklık Devri ile ilgili Yönetim Kurulunun Sebepsiz yere geciktirilmesinin önüne geçilmeye çalışılmıştır.

Kooperatif ortaklığının devrinde yönetim kurulu tarafından devir işleminin sebepsiz yere geciktirilmemesi için ana sözleşmeye aşağıdaki şekilde madde eklenmiştir.

“Yasal bir sebep olmaksızın devralanın ortaklığını kabul etmeyen yönetim kurulu üyeleri devreden ve devralanın uğrayacakları zararlara karşı müteselsil sorumludurlar”

3-Genel Kurul Görev ve Yetkileri

Ana sözleşmenin genel kurul görev ve yetkileri başlıklı 23. Maddesine yeni maddeler eklenmiş olup, maddenin 6.fıkrası netleştirilmiştir.

Ayrıca her ne kadar önceki ana sözleşmelere göre de hesap tetkik komisyonunun seçilmesi için genel kurul kararı zorunlu olsa da genel kurulun görev ve yetkileri maddesinde yazılmamış olduğundan mevcut ana sözleşmede bu husus düzeltilmiştir.

Ayrıca daha önce yönetim kurulunun görev, yetki ve sorumluluğunda olan şerefiye komisyonu seçimi ile şerefiyeye ilişkin genel hususların belirlenmesi yetkisi genel kurula devredilmiştir.

Bu hususun son derece kapsamlı hazırlanan şerefiye raporlarının genel kurula sunumu ve anlatılması ile onay alınması noktasında zorluk yaratabileceğini düşünmekteyiz.

Yeni Maddeler

Ortaklardan tahsil edilecek aidatların miktarı, ödeme tarihleri ve ödeme şartları ile gecikme halinde uygulanacak kanunların getirdiği yasal tavanı aşmayacak şekilde gecikme cezasını tespit etmek
Hesap tetkik komisyonu seçmek ve bu komisyonun çalışması ile ilgili usul ve esasları tespit etmek
Kura Çekim aşamasına gelindiğinde, konutların şerefiyelerine ilişkin genel hususları görüşerek karara bağlamak ve konut maliyet hesapları ile konut bedellerini hesaplayacak olan teknik heyeti belirlemek

4-Toplantı Şekilleri ve Zamanı

Ana sözleşmenin toplantı şekilleri ve zamanı başlıklı 25.maddesine genel kurulların 2 yılda bir yapılabilmesi ile ilgili kısıtlama eklenmiş olup, inşaat aşamasında olan kooperatiflerin her yıl genel kurul yapma zorunluluğu ile ilgili madde eklenmiştir.

Eklenen metin “ Yapı ruhsatı alınması halinde her yıl yapılması gereken genel kurullar birden fazla hesap dönemi birleştirilerek yapılamaz”

5-Tek bir ortağın gerekli şartların taşınması durumunda Genel Kurula Çağrı Yapabilmesi imkanı getirilmiştir.

Ana sözleşmenin çağrıya yetkili organlar başlıklı 27.maddesine genel kurul çağrısının kolaylaştırıcı bazı ek maddeler eklenmiş ve mahkeme kararı ile tek bir ortağın dahi genel kurula çağrı yapabileceği hususu eklenerek konu ile ilgili tereddütler giderilmiştir.

Eklenen metin “Görev süresi dolmuş olsa dahi yönetim kurulu genel kurulu toplantıya çağırabilir.

…yönetim kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilememesi ve Çevre ve Şehircilik bakanlığına yapılan başvurulardan da bir sonuç alınamaması durumunda, istek sahipleri mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.

Yönetim kurulunun devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına imkan bulunmaması veya mevcut olmaması durumlarında, mahkemenin izni ile tek bir ortak genel kurulu toplantıya çağırabilir. Mahkeme kararı kesindir”

6-Genel Kurulda İbra Edilmeyen Yönetim Kurulu ve Denetim Kurullarının görevlerinin o genel kurulda sona ermesi gerekecektir.

Ana sözleşmenin gündem başlıklı 31.maddesine olağan genel kurul gündemine konulması zorunlu maddeler eklenmiştir. Yeni ana sözleşmelere göre Genel kurulda yönetim kurulu ibra edilmez ise aynı genel kurulda seçim yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.

7-Hazirun cetvelinin düzenlenmesi

Ana sözleşmenin ortaklar cetveli başlıklı 32.maddesine ortaklar cetveline gerçek kişiler için T.C. Tüzel kişiler için sicil numarası eklenmesi zorunluluğu gelmiştir.

Revize edilmiş madde “Yönetim kurulu her genel kurul toplantısından önce tüm ortakların ortak numaraları, isim, gerçek kişilerin T.C.Kimlik numaraları ile tüzel kişilerin sicil numaraları ve ikametgahları ile asaleten ve vekaleten imzalanacak yerleri gösterir yönetim kurulunca imzalı bir ortaklar cetveli hazırlamak ile yükümlüdür”

8-İbra Edilmeyen Yönetim Kurulu hakkında Dava açılabilmesi için süre

Ana sözleşmenin görüşme ve karar nisabı başlıklı 36.maddesine ibra edilmeyen yönetim kurulu aleyhine dava açılabilmesi için hak düşürücü süre eklenmiştir.

Genel kurulun sorumluluktan ibraya ilişkin kararı, ibranın kapsadığı açıklanan maddi olaylara ilişkin olarak kooperatifin ibraya olumlu oy veren ortaklarının dava hakkını kaldırır. Diğer ortakların dava hakları da ibra tarihinden 6 (altı ) ay geçmesi ile düşer.

9-Yönetim Kurulu Görev ve Yetkileri

Yönetim kurulu görev ve yetkilerine yeni maddeler eklenmiştir.

· Yönetim kurulu seçilme şartlarını taşıdıklarına dair belgeleri, denetçilere vermek Genel kurul toplantısı akabinde, genel kurulda alınan kararlar hakkında ortakları bilgilendirmek ve talep eden ortaklara genel kurul toplantı tutanağının bir örneğini vermek,

· Kooperatife yapılan bağışları kooperatif amacına uygun işlerde kullanmak

· Kooperatifin ortak olduğu kooperatif, şirket ve teşekküllerde kooperatifi temsil etmek üzere görevlendirme yapmak,

· Yılda enaz iki kez Genel kurulda alınan kararların uygulamaya geçirilmesi ve inşaatların durumu ile ilgili olarak e-postası bulunan ortaklara e-posta yolu ile diğerlerine mektup ile bilgilendirme yapmak,

· 17.11.2016 tarihli ve 29891 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapı Kooperatiflerine Ait Bilgilerin Elektronik Ortamda Kaydına Dair Tebliğ uyarınca ortak bilgileri ile kooperatife ait taşınmaz bilgilerini mali bilgiler ile bilançoları e-kooperatif sistemine kaydetmek.

10-Yönetim Kurulu Görev Bölümü ve Toplantılar

Görev Bölümü ve Toplantılar maddesine bir sonraki toplantı ile ilgili madde eklenmiştir.

Denetim Kurulu üyeleri Yönetim Kurulu toplantılarına katılır. Her toplantıda bir sonraki ay yapılacak toplantının yeri ve zamanı kararlaştırılır.

Denetim Kurulu üyelerine toplantıya çağrının ispat edilebilecek bir yöntemle yapılması zorunludur

11-İstisnai durumlarda kooperatifin tek imza ile temsil ve ilzam edilmesi sağlanmıştır.

Kooperatifi borç altına sokacak ve mamelekinde eksilmeye sebep olacak işlemler dışında Kooperatifin iş ve işleyişi ile ilgili Kamu kurum ve kuruluşları, Belediyeler ile elektrik, su, doğalgaz şirketlerine yönelik müracaatlar ile bunlara benzer nitelikteki başvurular, kooperatifi temsile yetki 1 (Bir) kişinin imzası ile yapılabilir.

Detaylı bilgi için tarafımıza ulaşabilirsiniz

info@ozmconsultancy.com

Kooperatiflerde İntibak İşlemleri

Kooperatiflerde İntibak İşlemleri Nasıl Yapılacak?

Table of contents