Şirketlerde Vergi Düşürmenin Kanuni Yolları Nelerdir?

Bir firmanın vergisel checkup'ı (vergi sağlığı denetimi), firmanın vergi mevzuatına uygunluğunu, beyanname ve bildirimlerin doğruluğunu kontrol eden kapsamlı bir incelemedir.

Vergi incelemesine girmeden önce potansiyel riskleri ve eksiklikleri tespit etmek için yapılır. İşte vergisel checkup aşamaları:

1. Gelir ve Kâr Beyanı Kontrolü

Gelir beyannameleri incelenir. Gelirlerin eksiksiz beyan edilip edilmediği, özellikle satışlardan elde edilen kârların doğru raporlanıp raporlanmadığı kontrol edilir.
Yıllık kurumlar vergisi beyannamesindeki rakamların doğruluğu, net kârın ve vergi matrahının hesaplanmasında hata olup olmadığı gözden geçirilir.

2. KDV Uygulaması ve Beyanları

KDV beyannameleri doğruluğu kontrol edilir. Gelirlerin ve giderlerin KDV açısından doğru şekilde hesaplanıp hesaplanmadığına bakılır.
KDV iadesi taleplerinin doğruluğu incelenir.
KDV indirimi için kullanılan belgelerin (faturalar, makbuzlar) doğruluğu kontrol edilir.

3. Giderlerin Denetimi

Gider faturalarının ve belgelerin doğruluğu incelenir. İşletme giderleri ile kişisel giderler arasında net bir ayrım yapılmış mı?
Vergiden düşülebilecek giderlerin kanuna uygun olup olmadığı kontrol edilir (örneğin, temsil ağırlama giderleri, taşıt giderleri).
Giderlerin belgeye dayalı olup olmadığı gözden geçirilir.

4. Fatura Düzeni ve Belgeler

Kesilen faturalarla ilgili düzenlemelere uyulup uyulmadığı kontrol edilir. Özellikle fatura tarihleri, tutarları ve KDV oranları incelenir.
Elektronik fatura ve elektronik defter (e-defter) düzenlemelerine uygunluk gözden geçirilir.

5. Personel ve Sosyal Güvenlik Uygulamaları

Çalışanların sigorta primlerinin ve stopaj vergilerinin doğru ve zamanında ödenip ödenmediği kontrol edilir.
Personel bordroları ve maaş ödeme kayıtları incelenir. Özellikle asgari geçim indirimi (AGİ) gibi kesintilerin doğru hesaplanıp hesaplanmadığı kontrol edilir.

6. Vergi Teşvikleri ve İstisnalar

Vergi teşviklerinden yararlanılmışsa, bu teşviklerin uygun şekilde kullanılıp kullanılmadığı gözden geçirilir (örneğin, AR-GE teşvikleri, yatırım indirimi).
Firmanın faaliyet alanına göre vergi istisnaları ve muafiyetlerin (KDV istisnası, gelir vergisi istisnası vb.) doğru uygulanıp uygulanmadığı incelenir.

7. Transfer Fiyatlandırması

Eğer firma bağlı kuruluşlar ile işlem yapıyorsa, transfer fiyatlandırması kurallarına uyulup uyulmadığına bakılır.
İlişkili taraflarla yapılan işlemlerin piyasa fiyatına uygun olup olmadığı kontrol edilir.

8. Banka Hesapları ve Nakit Akış Kontrolü

Firma banka hesapları ile beyan edilen gelir ve giderlerin uyumluluğu kontrol edilir. Nakit akışlarının vergisel risk yaratıp yaratmadığı değerlendirilir.
Firmada nakit işlemler varsa bunların belgelenmesi ve vergiye uygun olup olmadığı incelenir.

9. Vergi Beyan ve Ödeme Durumu

Firmanın tüm vergi beyannamelerinin (KDV, gelir vergisi, kurumlar vergisi, muhtasar beyannameler vb.) zamanında verilmiş olup olmadığı kontrol edilir.
Vergi ödemelerinin zamanında yapılıp yapılmadığı ve varsa vergi borçlarının yapılandırma durumları incelenir.

10. Geçmiş Yıllara Ait Vergi İncelemeleri

Firmanın geçmişte vergi incelemesine girip girmediği ve varsa inceleme sonuçlarının uygun şekilde yönetilip yönetilmediği kontrol edilir.
Vergi cezalarının olup olmadığı ve bunların nasıl çözüme kavuşturulduğu değerlendirilir.

11. E-Defter ve E-Fatura Uygulaması

E-defter ve e-fatura uygulamalarına geçilmişse, bunların mevzuata uygunluğunun kontrol edilmesi.
Dijital vergi uyumluluğu açısından, mükellefiyetlerin doğru bir şekilde yerine getirilip getirilmediği incelenir.

12. Vergi Planlaması ve Stratejisi

Firmanın mevcut vergi planlamasının değerlendirilmesi ve riskli alanların tespiti.
Vergi avantajlarından daha fazla yararlanılabilmesi için stratejiler geliştirilir.

13. Sonuç ve Raporlama

Tespit edilen eksiklikler ve potansiyel vergi riskleri raporlanır.
Firma için uygulanabilir vergi uyumluluğu ve planlama stratejileri önerilir.

Bu kontrollerin sonucunda, firma vergi mükellefiyetlerini yerine getirme konusunda ne kadar sağlıklı bir durumda olduğu ve hangi alanlarda iyileştirmeler yapılabileceği tespit edilir.

Detaylı Bilgi için

Özmen Mali Müşavirlik