Şirketlerin Bağış Yapması: Vergisel ve Hukuki Kurallar

Şirketlerin bağış yaparken dikkat etmesi gereken bazı önemli yasal ve vergisel kurallar bulunmaktadır. Bu kurallara uygun hareket edilmediğinde, bağışların vergisel avantajlarından faydalanmak mümkün olmayabilir. Aşağıda, şirketlerin bağış yaparken uyması gereken temel esaslar açıklanmaktadır.

1. Bağışın Kabul Edilen Kurumlara Yapılması

Bağış ve yardımların, yalnızca kanunda sayılan kurum ve kuruluşlara yapılması gerekmektedir. Bu kuruluşlar şunlardır:

Genel ve özel bütçeli kamu idareleri,
İl özel idareleri ve belediyeler,
Köyler,
Kamu yararına çalışan dernekler,
Vergi muafiyeti tanınan vakıflar.

2. Bağış Makbuz Karşılığı Yapılmalıdır

Her bağış ve yardım, resmi makbuz karşılığında yapılmalıdır. Bu, bağışın belgelendirilmesi ve vergisel açıdan kabul edilmesi için önemlidir.

3. Bağış Karşılıksız Olmalıdır

Bağışın ve yardımın mutlaka karşılıksız olması gerekmektedir. Örneğin, kamu yararına çalışan bir derneğin yılbaşı balosu için alınan bilet ücreti bağış olarak kabul edilmez. Yani, bağışın karşılığında bir mal veya hizmet alınmamalıdır.

4. İlgili Dönem Kazancından İndirilebilir

Bağışlar, yalnızca yapıldığı dönemin kazancından indirilebilir. Kazanç yetersizliği nedeniyle bağış indirimi yapılamazsa, bu indirim sonraki yıla devredilemez.

5. Zarar Durumunda Bağış İndirimi Yapılamaz

Eğer ilgili dönemde şirket faaliyetleri zararla sonuçlanmışsa, o dönem için bağış indirimi yapılması mümkün değildir. Ayrıca, devreden zararlar nedeniyle de bağışlar kazançtan indirilemez.

6. Beyannamede Gösterilmesi Gerekir

Bağışların vergisel indirime konu edilebilmesi için yıllık beyannamede ayrıca belirtilmesi gerekmektedir.

7. Nakdi ve Ayni Bağışlar Yapılabilir

Bağışlar hem nakit hem de ayni olarak yapılabilir. Ayni bağışlarda, bağışlanan malın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri esas alınır. Kayıtlı bir değer yoksa, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir edilen değer dikkate alınır.

8. İşletme Varlıklarının Bağışlanması

İşletmeden aktif veya stoklarda yer alan bir malın bağışlanması durumunda, mükellef tarafından fatura düzenlenmesi gereklidir. Faturanın arka yüzünde, bağış olarak gönderildiği belirtilmeli ve bağışı alan kamu kurumu yetkilisi tarafından imzalanmalıdır.

9. Satın Alınan Malların Bağışlanması

Dışarıdan satın alınarak bağışlanan mal veya hizmetlerde, bağışın teslim alındığı kurum tarafından düzenlenen makbuzda malın cinsi, miktarı ve değeri açıkça belirtilmelidir.

10. Bağışlarda %5 Üst Sınırı

Bağışlar, ticari kazancın %5’ini aşamaz. Bu sınır aşağıdaki formülle hesaplanır:

İndirilecek Bağış Tutarı = (Ticari Kazanç – Geçmiş Yıl Zararları – İştirak Kazançları İstisnası) x %5

11. Vergi Muhasebesinde Dikkate Alınması

Bağış ve yardımlar, yıllık kurumlar vergisi beyannamesinde “Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler” satırında dikkate alınarak kurum kazancından indirilmelidir.