TekMER ve TGB: Ar-Ge Destekleri Karşılaştırması

Ar-Ge faaliyetleri, ülkelerin ekonomik büyümelerini ve teknolojik gelişimlerini hızlandıran en önemli unsurlardan biridir. Türkiye’de bu faaliyetleri desteklemek amacıyla oluşturulan yapılar arasında Teknoloji Geliştirme Merkezleri (TekMER) ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) öne çıkmaktadır. Bu yazıda, TekMER ve TGB’nin sunduğu Ar-Ge desteklerini detaylı bir şekilde inceleyip, karşılaştıracağız.

TekMER Nedir?

Teknoloji Geliştirme Merkezleri (TekMER), genellikle KOBİ'ler ve start-up'lar gibi küçük ve orta ölçekli işletmelere Ar-Ge projelerini geliştirmeleri ve ticarileştirmeleri için uygun altyapı ve destekler sunan merkezlerdir. TekMER'ler, girişimcilere rehberlik, eğitim, finansal destek, ofis alanı ve laboratuvar gibi imkanlar sunarak, inovasyonu teşvik eder.

TGB Nedir?

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) ise, teknoloji tabanlı şirketlerin Ar-Ge faaliyetlerini yürütmeleri ve yeni teknolojiler geliştirmeleri amacıyla kurulmuş olan özel bölgeler olarak tanımlanabilir. TGB'ler, şirketlere vergisel teşvikler, altyapı hizmetleri, hukuki ve mali danışmanlık gibi pek çok avantaj sunar. Bu bölgeler, hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için cazip bir Ar-Ge ortamı oluşturur.

TekMER ve TGB Arasındaki Farklar

TekMER ve TGB'nin sunduğu destekler arasında çeşitli farklar bulunmaktadır. Bu farklar, işletmelerin Ar-Ge projelerini yürütme şekillerini ve maliyetlerini önemli ölçüde etkileyebilir. Aşağıda, bu iki yapı arasında öne çıkan farkları detaylı bir şekilde ele alacağız.

1. Kurumlar Vergisi Muafiyeti

TekMER: TekMER'ler kurumlar vergisi muafiyeti sunmamaktadır. Bu, TekMER'lerin vergi avantajları açısından sınırlı bir yapıda olduğunu göstermektedir.

TGB: TGB'ler ise kurumlar vergisi muafiyeti sağlayarak, Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilen kazançlar üzerinden vergi yükümlülüğünü ortadan kaldırır. Bu durum, TGB'leri büyük ölçekli projeler için cazip kılmaktadır.

2. Gelir Vergisi Stopajı Teşviki

TekMER: TekMER'ler, Ar-Ge personeline yönelik gelir vergisi stopajı teşviki sunar. Bu teşvik, personelin eğitim durumuna göre farklılık göstermektedir ve %95, %90, %80 oranlarında uygulanır. Bu, TekMER'lerde çalışan personelin vergi yükünü hafifleterek, işletmelerin nitelikli iş gücü istihdamını teşvik eder.

TGB: TGB'ler, özellikle yazılımcılar için %100 oranında gelir vergisi stopajı teşviki sunar. Bu teşvik, yazılım geliştirme faaliyetlerinde bulunan firmalar için büyük bir avantajdır ve TGB'lerin teknoloji firmaları tarafından tercih edilmesini sağlar.

3. KDV Muafiyeti (Ar-Ge Projesinin Satışında)

TekMER: TekMER'ler KDV muafiyeti sunmaz. Bu, Ar-Ge projelerinin satışında ek bir maliyet kalemi olarak ortaya çıkar.

TGB: TGB'ler, Ar-Ge projelerinin satışında KDV muafiyeti sağlayarak, bu projelerin ticarileşmesini kolaylaştırır ve firmalara maliyet avantajı sunar.

4. Sigorta Primi Muafiyeti

TekMER: TekMER'lerde işverenin sigorta primi hissesi için %50 oranında muafiyet sağlanır. Bu muafiyet, işletmelerin personel maliyetlerini azaltır ve Ar-Ge projelerinde çalışacak nitelikli personelin istihdamını kolaylaştırır.

TGB: TGB'ler de benzer şekilde sigorta primi muafiyeti sunar. Bu, TGB'lerde faaliyet gösteren firmaların iş gücü maliyetlerini düşürmesine ve daha fazla nitelikli personel istihdam etmesine olanak tanır.

5. Damga Vergisi Muafiyeti

TekMER: TekMER'ler, hem Ar-Ge faaliyetleri kapsamında istihdam edilen personelin ücretleri ile ilgili düzenlenen kağıtlar hem de diğer Ar-Ge faaliyetlerine dair düzenlenen kağıtlar için damga vergisi muafiyeti sağlar. Bu, işletmelerin bürokratik süreçlerde maliyetlerini azaltır.

TGB: TGB'ler de damga vergisi muafiyeti sunar. Ar-Ge faaliyetleri sırasında düzenlenen her türlü kağıt için bu muafiyet geçerlidir, bu da işletmelerin işlemlerini daha düşük maliyetle gerçekleştirmesine olanak tanır.

6. Bölge Dışında Çalışma İzni

TekMER: TekMER'ler bu izni sunmaz. Bu, TekMER'lerde çalışan personelin merkez dışında Ar-Ge faaliyetlerinde bulunamayacağı anlamına gelir.

TGB: TGB'ler de bölge dışında çalışma izni sunmamaktadır. Ancak, bu durum Ar-Ge faaliyetlerinin belirli bir bölgede yoğunlaşmasını sağlayarak, kaynakların daha verimli kullanılmasını teşvik edebilir.

7. Gümrük Vergisi, Fon ve Damga Vergisi Muafiyeti

TekMER: TekMER'ler bu muafiyeti sağlamamaktadır. Bu, yurt dışından makine ve teçhizat alımlarında ek maliyetler anlamına gelir.

TGB: TGB'ler, makine ve teçhizat alımlarında KDV muafiyeti ile birlikte gümrük vergisi, fon ve damga vergisi muafiyeti de sunar. Bu muafiyetler, TGB'lerde faaliyet gösteren firmalar için önemli bir maliyet avantajı yaratır.

8. Ücret Desteği

TekMER: TekMER'lerde ücret desteği sağlanmamaktadır. Bu, işletmelerin personel maliyetlerini tamamen kendi bütçelerinden karşılaması gerektiği anlamına gelir.

TGB: TGB'ler, desteklenecek program mezunlarına yönelik olarak Ar-Ge personel sayısının %10 kadarına ücret desteği sunar. Bu destek, işletmelerin Ar-Ge projelerine daha fazla nitelikli personel dahil etmesine olanak tanır.

9. Siparişe Dayalı Ar-Ge Harcamalarının Kurum Kazancından İndirimi

TekMER: TekMER'ler bu indirimi sağlamamaktadır. Bu, işletmelerin siparişe dayalı Ar-Ge harcamalarını vergi matrahından düşemeyeceği anlamına gelir.

TGB: TGB'ler, siparişe dayalı Ar-Ge harcamalarının kurum kazancından indirilmesine olanak tanır. Bu da işletmelerin vergi yükünü azaltarak, Ar-Ge faaliyetlerini teşvik eder.

10. Tasarım Tescil Desteği

TekMER: TekMER'ler tasarım tescil desteği sağlamamaktadır.

TGB: TGB'ler tasarım tescil desteği sunarak, işletmelerin yeni geliştirdikleri ürün ve tasarımları tescil ettirmelerini kolaylaştırır ve bu süreçte oluşacak maliyetleri düşürür.

Karşılaştırma Tablosu

Aşağıda, TekMER ve TGB arasındaki Ar-Ge desteklerinin karşılaştırıldığı tabloyu bulabilirsiniz.

Sonuç ve Değerlendirme

TekMER ve TGB, Türkiye’nin Ar-Ge ve teknoloji geliştirme faaliyetlerini desteklemek amacıyla kurulmuş iki önemli yapı olarak öne çıkmaktadır. TekMER, daha sınırlı bir destek yelpazesine sahip olsa da, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için önemli fırsatlar sunar. TGB ise geniş vergi muafiyetleri, teşvikler ve altyapı destekleri ile büyük ölçekli ve uzun vadeli projeler için daha cazip bir seçenek sunmaktadır.

Her iki yapı da kendi içinde avantajlar sunarken, işletmelerin ihtiyaçlarına göre hangi yapının daha uygun olduğunu belirlemek önemlidir. Eğer işletmeniz geniş çaplı bir Ar-Ge projesi yürütmeyi planlıyorsa, TGB'ler sundukları geniş teşvikler ile daha uygun bir seçenek olabilir. Öte yandan, daha küçük ölçekli veya özel bir alanda faaliyet gösteren bir işletmeyseniz, TekMER'ler sundukları odaklanmış desteklerle sizin için daha uygun olabilir.

Ar-Ge faaliyetlerinin başarılı bir şekilde yürütülmesi için doğru destek yapılarını seçmek, projelerinizin başarısını doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle, TekMER ve TGB'ler arasındaki farkları göz önünde bulundurarak, işletmenize en uygun yapıyı seçmeniz önemlidir.

Özmen Mali Müşavirlik

Görüşmek üzere 👋

Biz önemli konuları, ödeme son günlerini, hazırladığımız e-kitapçıkları vb. şeyleri mailchimp/beehiiv üzerinden listemizdekilere ve hizmet verdiğimiz mükelleflerimize mail gönderiyoruz.

İsterseniz bize mail gönderirseniz sizi de o listeye ekleriz veya sayfanın sonunda yer alan forma mail adresinizi de yazabilirsiniz.

Özmen Müşavirlik-info@ozmconsultancy.com